OVER HET PROJECT

2020 was het. Een tijdperk waarin het lichaam ondanks een radicale maatschappelijke vrijheid nog steeds een lijdend voorwerp is van een ongemeen breed scala aan culturele vooroordelen.

Pornificatie, objectivering, #metoo, idealisme, perfectionisme, … Het (naakte) lichaam probeert uit te breken maar wint louter voor de happy few en stapvoets terrein. Maar de intieme naaktheid behoort nog steeds volledig tot de privésfeer.

cultiver son propre jardin, il faut le faire

De koe, de horens, het fototoestel als intermediair om gesprekken op scherp aan te knopen over die lichamelijkheid. Eerst met vrienden, vervolgens met kennissen en uiteindelijk met mensen die ik voordien zelfs nooit ontmoet had. Iedereen worstelt, iedereen heeft schrammen op de huid van zijn intieme geheugen, iedereen hapt naar zuurstof als het gaat over aanraking, het mogen tonen van en jubelen in het eigen lijf. Zo ook ik.

Ruim drie jaar geleden fotografeerde ik voor het eerst voor dit project, op zoek naar een diepe intimiteit en verbinding, de verbeelding van een vaag gemis. Het begin van een leerproces waar de onderzoeksvragen zich langs een meanderend pad zouden manifesteren, luidop wel en onmiskenbaar.

ik ben geen fotograaf
ik fotografeer

Maar sowieso staat mijn werk in dialoog met de zovele schitterende fotografen die de afgelopen 2 eeuwen prachtige ‘nude art photography’ op de kaart hebben gezet. Alleen, bij vrijwel alle grote namen is esthetisering het voornaamste doel. Tuurlijk zijn menselijke lichamen een onuitputtelijke bron van schoonheid, sommigen maakten in mijn ogen onevenaarbare kunst.

Met niets hiervan kan of wil ik me echter meten. Mijn beelden willen heel dicht op de huid zitten, de krassen en echtheid tonen, zonder enige pretentie.

Daarom ook het belang dat iedereen die voor de lens plaatsnam zelf de onderwerpen, de lichaamsdelen, kozen. Voor sommigen was dat evident, voor anderen een bijzonder moeilijke en soms zelfs confronterende vraag. Maar altijd was er een verhaal dat het onderwerp blootlegde. Ondanks de vraag naar geïsoleerde lichaamsdelen, spraken een aantal deelnemers de wens uit toch een foto te maken van hun volledige lichaam, omdat de eenheid voor hen primeerde.

Rust en een minzame glimlach, openheid van gesprek en zijn, gemaakte afstandelijkheid die vervaagde.

Bezield en bezwangerd door verhalen ook over ziektes en littekens, trots en tattoos, mishandeling, ongeval, cellulitis, proporties kleiner of groter dan gemiddeld, soms tristesse maar evenzogoed passie en vitale energie.

naaktfotografie

Willens nillens is dat ook een antwoord op de toenemende puriteinse houdingen in de wereld. Denk aan het bannen van geslachtsdelen en tepels op sociale media. Met een internet dat bulkt van de porno kan de schijnheiligheid niet groter zijn. De wereld van influencers, schaduwen uit de allegorie van Plato. Ook dat licht schijnt ergens door in mijn onderzoeksvragen. Jong, oud, vol twijfel of zonder enige schroom. Wat een diepe heerlijkheid gaf elke ontmoeting en elk gesprek - voor of na de sessies - waar ook de mentale barrières smolten en openheid, oprechtheid en radicale eerlijkheid de toon voerden.

Hoe godverdomds opgesloten zitten we allemaal in onze kerkers van zelfbescherming en zelfbehoud, zwaaiend met dat lamentabele predicaat ‘privé’. Laat staan dat er oprechte intimiteit kan ontstaan als zelfs het gesprek al zo moeizaam en moeilijk blijkt.

bevrijding dus

‘Vraag eens gewoon aan je lichaam wat het zelf wil’, stelde een prachtige ziel voor de lens voor.

Wat met het lichaam dat hongert en dorst naar verkenning, speelsheid, streling, aandacht, graag gevoeld én gezien worden. Sommigen die voor de lens stonden, bespraken nadien dat gevoel. Dat er zich de dagen na de sessie een zachte vorm van bevrijding of zelfs overwinning manifesteerde vanuit hun lichaam. ‘Een blij lijf’, zei zij. ‘Een stuk noestheid buiten gezet’, zei hij. ‘Er is iets aan het genezen’, zelfs dat.

Zichzelf in intimiteit mogen en kunnen zijn of hoe de lens een dankbaar excuus bleek voor een project wezenlijker dan de foto’s an sich.

Schoner kan het resultaat van mijn oefening in connectie niet worden, meer kon ik niet verhopen. Behalve dan dat de mensechte huid en bezielde lichamen op de foto’s elke passant diep mogen raken. Dat deze expo aanzet mekaar meer en vooral bewuster aan te raken.

De uitnodiging loopt nog steeds.

Emanuel Maes 

Een heel oprechte merci aan iedereen die participeerde, klein of groots, zachtjes ademend, open en bloot, meedenkend en meevoelend. Dat ge allemaal een prachtig lijf hebt.

Annick, Bianca, Bie, Cynthia, Deben, Elisabeth, Elke, Emmanuel, Els, Evi, Fieke, Gerard, Gert, Greet, Gunther, Hadewig, Hannelore, Harmke, Ignace, Jade, Jan, Jan, Jan, Joanna, Joost, Joy, Kaat, Karen, Katia, Katleen, Katrien, Katty, Laura, Laurence, Lenka, Liesbeth, Linde, Lucas, Mayke, Melanie, Mieke, Nick, Niko, Peter, Pieter, San, Sara, Saskia, Silvia, Sintje, Tanya, Veerle en Yasodhara